Het is mogelijk dat de eerste gangen die in de Schlossberg werden gegraven dienden als verdediging voor de middeleeuwse Hohenburg, waar de stad zijn naam aan te danken heeft. Na de dood van de laatste graaf van Homburg in 1449 kwamen het middeleeuwse kasteelcomplex en de stad in handen van de graven van Nassau-Saarbrücken. In de Reunion-periode, de tweede helft van de 17e eeuw, liet de Franse koning Lodewijk XIV zijn meester-fortbouwer Sébastien Le Prêstre de Vauban het kasteel, dat door het Huis Nassau-Saarbrücken was verbouwd, en de stad ontwikkelen tot een moderne vesting. De vestingwerken werden in 1697 en 1714 verwoest. Vermoedelijk vanaf het midden van de 17e eeuw begon men in de Schlossberg met gerichte ondergrondse winning van kwartszand, dat waarschijnlijk werd gebruikt voor de glasproductie. Na de Franse tijd werd er alleen nog tijdelijk op kleine schaal schuurzand gewonnen voor schoonmaakdoeleinden en vormzand voor de ijzerindustrie. Nadat de grotten enige tijd in de vergetelheid waren geraakt, werd de huidige ingang in de jaren 1930 herontdekt. Tijdens de Tweede Wereldoorlog (vooral 1944-1945) schuilden de inwoners van Homburg in de grotten tegen luchtaanvallen. Naast de zandsteengrotten ligt een al even indrukwekkend bunkergebied, dat begin jaren 1950 werd gebouwd voor de toenmalige regering van de Saarstreek. Naast hun bewogen geschiedenis bieden de Schlossberggrotten ook een uniek inzicht in de periode waarin het rode zandsteen ongeveer 250 miljoen jaar geleden werd gevormd, kort na de drastische overgang van het Perm naar het Trias. Op dat moment lag de huidige locatie midden in een woestijngebied in heel Europa. De grotten lopen door de overblijfselen van voormalige zandduinen. Daartussen liggen roodgekleurde alluviale zandafzettingen. Ze bevatten vaak opvallende ribbelpatronen, gefossiliseerde rimpelsporen gevormd in het zanderige substraat van ondiepe woestijnmeren. En op sommige plekken kun je ook voetafdrukken ontdekken van kleine hagedissen die in dit woestijnlandschap leefden. De grotten van Schlossberg zijn onlangs uitgebreid gerenoveerd met genereuze steun van het Ministerie van Economische Zaken. De nieuw gecreëerde veiligheidsvoorzieningen van beton en staal bieden niet alleen de best mogelijke bescherming in de grotten, maar zijn op hun beurt ook bezienswaardige onderdelen van deze unieke bezoekerservaring.